تحلیل مقایسه ای الگوهای رشد نئوکلاسیک و درون زا

منتقدین الگوی رشد نئوکلاسیک براین باورند که این الگو از توضیح رشد مستمر ناتوان است زیرا به موجب آن نرخهای تولید سرانه در صورت عدم وجود پیشرفت فنی برونزا به سمت مقادیر ثابتی میل می کند. به اعتقاد آنها رهیافت نئوکلاسیک نه تنها از توضیح رشد یک نواخت ، مستمر ، و بی انتها نا توان است بلکه از توضیح تفاوتهای مشاهده شده در نرخ رشد کشورها با استناد دوره های انتقال ( موقعیت عدم یکنواخت ) نیزعاجز است. علاوه بر آن ، گرچه این رهیافت می تواند با مد نظر قرار دادن نهاده سرمایه انسانی در الگو ، بخش عمده ای از تفاوتهای مشاهده شده در سطوح درآمد میان کشورها را توضیح دهد ، ولی میدانیم که توضیح سطوح درآمد وظیفه اصلی تئوری رشد تلقی نمی شود.در مطالب مرتبط با رشد درونزا که به توضیح تولید سرانه در وضعیت یکنواخت و به دنبال آن تفاوت نرخ های رشد در بین کشورها می پردازد به سه رهیافت مختلف درطراحی الگو های رشد برونزا برمی خوریم که تأکید اصلی هر یک ازآنها بر یکی از سه عامل زیر است: (i) آثار بیرونی ناشی از انباشت سرمایه فیزکی (ii) انباشت سرمایه انسانی ( یعنی نیروی کار ماهر) ، و(iii) رشد مستمر موجودی « طرحهای » تولیدی که به نوبه خود خلق طرحهای جدید تولیدی را تسهیل می نماید. به نظر می رسد رهیافت سوم موجه ترین ساختاری است که می تواند رشد مستمر به وجود آورد.پس از یک دوره فراموشی ، اقتصاد رشد در سالهای ( 1999-1986) به مقوله پژوهشی بسیار پر تحرک ، چه در ابعاد نظری . چه در ابعاد تجربی ، تبدیل شده است . ارزیابی صحیح از نوآوریهای اخیر در مباحث رشد اقتصادی و شناخت هر چه بهتر اختلاف نظر های مربوط مستلزم آن است که آنها را درجایگاه خود یعنی رشد اقتصادی ، که قبل از نضج گیری پژوهشهای اخیر رشد موجود بوده است ، مورد ملاحظه و تحلیل قرار دهیم . بنابراین ، در قسمتهای اول تا سوم این مقاله به مرور الگوی رشد نئوکلاسیک می پرداریم. در قسمت جهارم به مرور ارزیابی های انجام شده از میزان انطباق پیش بینی های ضمنی الگوی نئوکلاسیک برشواهد تجربی می پردازیم وبه این نتیجه و جمع بندی می رسیم که الگوی نئوکلاسیک از ابعاد مختلف چندان رضایت بخش نیست. درادامه به معرفی الگوی های« رشد درونزا » می پردازیم و ختلاف نظریه های موجود میان این دو گروه از نظریه راطرح خواهیم کرد. این مباحث که موضوع قسمتهای پنجم وششم از این مقاله خواهند بود مشخصا ً حالت خاصی را مورد توجه قرار می دهند که حل دقیق آنها بطور تحلیلی ممکن بوده و می توان جوابها را صریحاً با یکدیگر مقایسه کرد.سرانجام در قسمت هفتم به جمع بندی نتایج بدست آمده می پردازیم.